چهارمین پاسداشت هنر و ادبیات انقلاب اسلامی و رویداد «روح‌الله» برگزار شد

در چهارمین پاسداشت هنر و ادبیات انقلاب اسلامی، طی یک نشست پژوهشی در مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی با حضور نویسنده کتاب و جمعی از کارشناسان و پژوهشگران، تقریظ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بر کتاب «روح‌الله» منتشر شد.

در این برنامه که صبح امروز ۱۱ خرداد برگزار شد، آقای مهدی ابراهیم‌زاده، معاون و رئیس حوزه ریاست مؤسسه فرهنگی پژوهشی انقلاب اسلامی، با اشاره به تقریظ‌هایی که سال گذشته از سوی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای منتشر شده است گفت: کتاب‌هایی مثل «ایستگاه خیابان روزولت»، «معبد زیرزمینی»، «هواتو دارم» و… همه توسط نویسندگان متولد دهه‌های ۶۰ و ۷۰ نوشته شده‌اند. در جریان انتشار تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب‌ها از مواجهه و کشف استعدادهای جوانی که حتی در هنگام وقوع انقلاب هنوز به دنیا هم نیامده بودند شگفت‌زده می‌شویم. 

ابراهیم‌زاده تأکید کرد: کتاب «روح‌الله» و نویسنده آن نیز از جمله همین کتاب‌هاست.

وی افزود: این نویسندگان ثمره آن درختی هستند که حضرت امام(ره) غرس کردند. ثمراتی که باعث غبطه و شگفتی رهبر انقلاب که خود بوجودآورنده این جریان است شده‌اند و ایشان اصرار دارند و دنبال می‌کنند که تقدیر و انتشار تمجید بر این کتاب‌ها ادامه پیدا کند و این جریان روزبه‌روز تقویت شود.

معاون مؤسسه پژوهشی انقلاب اسلامی تأکید کرد: کتاب «روح‌الله» به شخصیتی می‌پردازد که معمار و ریشه و اصل جریان شکل‌گیری انقلاب و فرهنگ انقلابی است. جریانی که امروز خود را در چهره‌ی فرزندان مقاومت از یمن تا لبنان و فلسطین نشان می‌دهد و از این منظر پرداختن به امام خمینی(ره) درواقع پرداختن به ریشه و اصل خود ما است.

وی در پایان ضمن تشکر از نویسنده و ناشر کتاب و دست‌اندرکاران رویداد «روح‌الله» گفت: امیدواریم که ثمرات و آثار انقلاب و جریان فرهنگی انقلاب امروز هم بتواند در تقویت فرهنگی و فکری جبهه مقاومت و عدالت و پیروزی آن بر استکبار جهانی ما را مدد برساند.

پس از انتشار تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «روح‌الله» در این برنامه، هادی حکیمیان نویسنده کتاب گفت: زندگی همه ایرانیان متأثر از آراء و اندیشه‌های امام است، پس همه باید امام را بشناسیم. ما در اتمسفر اندیشه‌های امام تنفس می‌کنیم.

حکیمیان با اشاره به جامعه هدف کتاب «روح‌الله» افزود: هنگام نوشتن این کتاب نسل جوانی که بعد از رحلت امام پا به دنیا گذاشتند مدنظرم بودند، نسلی که دوران رهبری امام خمینی را درک نکردند. طبیعتاً دلم میخواست کتابی با نثر روان و جذابیت‌های داستانی و رمان‌گونه بنویسم که همه مردم بتوانند بخوانند.

این نویسنده، کتاب «روح‌الله» را پاسخ به سه سؤال دانست: اول اینکه چه لزومی داشت سال ۵۷ در ایران انقلاب بشود؟ دوم، چرا انقلاب می‌بایست صبغه و رنگ دینی و مذهبی داشته باشد؟ و سؤال سوم اینکه چرا یکی از مؤلفه‌های اساسی و مهم این انقلاب مذهبی باید غرب‌ستیزی و ستیز با آمریکا باشد و چه لزومی دارد این بُعد تا امروز حفظ شود؟

حکیمیان نوشتن درباره امام خمینی(ره) را کار سختی دانست و گفت: امام یک شخصیت معاصر است و مردم از ایشان تصویر ذهنی دارند. همیشه ترسم این بود که مخاطب وقتی این کتاب را می‌خواند بگوید تصویری که از امام ارائه دادی نزدیک به واقعیت نیست.

تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب باعث امید بنده و دوستان مؤسسه شهرستان ادب که ناشر کار بودند شد؛ چراکه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان نزدیک‌ترین شخصیت به امام خمینی تصویر ارائه شده در کتاب را تأیید کردند و این امید مضاعفی به من داد که میتوانم به حرکتم در این راه ادامه بدهم.

در این نشست پژوهشی که با حضور جمعی از کارشناسان و پژوهشگران برگزار شد، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا فلاح‌شیروانی، دکتر ابراهیم برزگر، دکتر حکیمیه سقای بی‌ریا، دکتر شهره پیرانی استاد علوم سیاسی و همسر شهید داریوش رضایی‌نژاد، آقای قاسم تبریزی، دکتر وحید یامین‌پور، دکتر سجاد صفارهرندی و آقای محمدرضا کائینی به بیان نکاتی درباره شخصیت امام خمینی (ره) و ویژگی‌های کتاب «روح‌الله» پرداختند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا فلاح‌شیروانی، با تقدیر از نویسنده کتاب «روح‌الله» شناخت حضرت امام خمینی را یک کار بسیار ضروری دانست و افزود: امام به‌شدت انسان‌گراست و در پدیدآوردن رویش جدید در حیات بشری نقش دارد. او با تصمیم قاطع می‌خواست مردم بیدار شوند، قیام کنند و خودشان تصمیم بگیرند و زندگی‌شان را تغییر بدهند.

این استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد: طرح راهبردی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای نفی نظام سلطه برگرفته از طرح امام خمینی است و درباره جبهه مقاومت هم همین اتفاق افتاده است و وقتی برخی از امکانات جبهه مقاومت از آن گرفته می‌شود، رهبر انقلاب تأکید می‌کنند که ما همچنان در حال حرکت رو به جلو هستیم.

در بخش دیگری از این برنامه دکتر ابراهیم برزگر، استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، توجه به کنش گفتاری امام را وسیله‌ای برای خوانش جدید از شخصیت ایشان دانست و گفت: ما برای تربیت سیاستمداران و مدیران ارشد و نسل جدید نیاز به اسوه‌سازی از امام داریم.

این استاد دانشگاه با اشاره به خودسازی امام به‌عنوان عامل تأثیرگذاری بر مردم، افزود: با بررسی و تمرکز بر شخصیت امام می‌توانیم فناوری انسان‌سازی ایشان را استخراج کنیم. رهبر انقلاب هم در دیدارهای اخیرشان تأکید کردند که تربیت انسان کارآمد معنوی «فتح‌الفتوح» امام است.

برزگر افزود: در سفر اجتماعی، قدرت بسیج سیاسی امام حیرت‌آور بود. سیاست دوستی مدنی، برخاسته از «رحماء بینهم» و سیاست دشمنی امام بر سه اصل «اغفال نشدن»، «تهدید نشدن» و «تطمیع نشدن» استوار بوده است.

وی ادامه داد: امام معمای تضاد سنت و مدرنیته در تمدن جدید را حل کرد. امام توانست معمای ۱۵۰ ساله‌ای که می‌گفتند آیا اسلام می‌تواند تغییرات اجتماعی یا نظام سیاسی ایجاد کند را حل کند. امام در عمل این کار را انجام داد و توانست، انقلابی با گذاره دینی و نظام سیاسی با گذاره دینی ایجاد کند؛ آن هم یک نظام سیاسی پایدار.

این استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه‌طباطبایی با اشاره به سنگ‌اندازی‌های غرب در مسیر تمدن اسلامی افزود: جنایت غرب فقط آن‌چه که در غزّه اتفاق می‌افتد نیست، به نظر بنده، یکی از جنایت‌های غرب این است که با تحریم‌های فلج‌کننده و اقدامات دیگر از شکل‌گیری تمدن جدیدی که می‌تواند یک میراث و دستاورد برای بشر باشد، ممانعت می‌کند.

دکتر حکیمه سقای بی‌ریا از دیگر سخنرانان این برنامه، گفت: حرکت حضرت امام یک رویکرد نرم‌افزاری دارد که نباید از آن غفلت کرد و آن واژگونی افسانه سلطه‌گری آمریکایی است. طبق ادبیات آمریکایی آن‌ها در پی امپراطوری سلطه بودند و با عباراتی چون رهبر جهان آزاد این ادبیات را رواج می‌دادند اما با ورود امام به عرصه انقلاب و ورود به بحث کاپیتولاسیون این موضوع با چالش مواجه شد.

دکتر شهره پیرانی، استادیار علوم سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد در ادامه این برنامه با اشاره به اینکه کتاب «روح‌الله» یک منبع مطالعاتی خوب برای دانشجویان است گفت: امام در روز ۲۳ بهمن ۵۷ موضوع تداوم انقلاب را مطرح کرده‌اند و انقلاب ایران را الهام‌بخش سایر کشورهای دنیا در مبارزه با استکبار و استعمار دانسته‌اند. روایت کتاب روح‌الله هم عواملی مانند «توکل به خدا»، «وحدت کلمه» و «حضور آگاهانه مردم» بعنوان ارکان تدوام انقلاب مطرح شده است.

دکتر وحید یامین‌پور با اشاره به اهمیت رابطه امت و امام تأکید کرد: با امام حقیقت معقول در قالب تاریخ دوباره تجلی کرد و من در متن کتاب به دنبال این بودم که ببینم، نویسنده چگونه توانسته کشش مردم به دعوت پیامبرگونه امام و ارادت غیرارادی به این دعوت را به تصویر بکشد. داستان‌هایی از کتاب مثل ماجرای ماه بی‌بی از این جمله است که نشان می‌دهد آقای حکیمیان توانسته این نسبت را در کتاب شکوفا کند.

دکتر سجاد صفار هرندی، جامعه‌شناس و پژوهشگر انقلاب اسلامی گفت: مهم‌ترین وجه و شأن امام رهبری انقلاب اسلامی است. نقطه درخشش و تلألو امام انقلاب اسلامی بود و نسبتی که انقلاب اسلامی با امام دارد، متفاوت با نسبت سایر انقلاب‌ها با رهبران آن‌هاست. این یک نگاه مریدانه به امام نیست بلکه یک نگاه جامعه‌شناسانه است.

او افزود: هر چند پیش از انقلاب جامعه ایران با مسئله استبداد، سرکوب و مسائل اقتصادی مواجه شد، اما این مسائل به‌خودی‌خود باعث انقلاب نشد. انقلاب اسلامی با رهبری امام ایجاد شد و این رویداد صورت‌بندی مفاهیم و نظریه‌های انقلاب را دگرگون کرد. جامعه‌شناسان در بررسی تحولات انقلاب اسلامی به نقش امام خمینی در ایجاد انقلاب رسیدند که پس از آن عاملیت در نظریه‌های انقلاب جا باز کرد.

آقای محمدرضا کائینی، پژوهشگر تاریخ معاصر نیز با اشاره به اینکه کتاب «روح‌الله» توانسته اثری قابل تأمل و همه‌جانبه درباره شخصیت امام خمینی(ره) باشد، گفت: این کتاب بیوگرافی نیست و شرح مبسوطی درباره بنیانگذار انقلاب و زمینه‌های شکل‌گیری انقلاب اسلامی و حوادث پس از آن است. در واقع نویسنده به منابع زیادی مراجعه کرده و نکات بسیاری را در کتاب مطرح کرده است که جای تقدیر دارد.

این پژوهشگر تاریخ افزود: مؤلف اثر تلاش کرده با نثر روان خود از اسناد کمتر منتشر شده بهره بگیرد و در همین زمینه از سخنان و نگاه نخبگان جامعه نیز استفاده کرده است که جزو نقاط قوت کتاب به شمار می‌آید.

آقای قاسم تبریزی به‌عنوان آخرین سخنران این برنامه، با اشاره به اینکه «اسلام»، «فرهنگ و تمدن اسلامی» و «حکومت اسلامی» سه رکن انقلاب اسلامی هستند، تأکید کرد: کار امام خمینی احیای اسلام ناب محمدی بود، افق دید امام منحصر به ایران و جهان اسلام نیست بلکه به دنبال نجات بشریت از جهل و ستم و استعمار است.